بررسی جذب و انباشت آنتیموان و تأثیر آن بر برخی فاکتورهای فیزیولوژیکی در هندوانه (.citrullus lanatus thunb)

انتشار وسیع آنتیموان در محیط زیست ناشی از فرایندهای طبیعی و فعالیت های انسانی می باشد. آنتیموان فلزی سنگین و سمی برای گیاهان، جانوران و انسان می باشد. مطالعات انجام شده بیانگر وجود مقادیر سمی آنتیموان در مناطق ارغش و چلپو در شرق ایران می باشد. کشاورزی در این مناطق عمدتاً کشت هندوانه است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر آنتیوان بر فعالیت های رشد و نموی گیاه هندوانه انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در مرحله گیاهچه ای اعمال شد. گیاهچه ها در محیط کشت هیدروپونیک (هوگلند-آرنون) حاوی غلظت های مختلف آنتیموان ( 0، 25/.، 0/5، 0/75، 1، 1/5، 2، 3، 4، 6 و 8 میلی گرم در لیتر sb-edta ) رشد کردند. بعد از 4 هفته نمونه های مورد نظر از بافت های برگ و ریشه گیاهان برداشت شدند و میزان انباشت آنتیموان هم در ریشه ها و هم در اندام های هوایی اندازه گیری شد. علاوه بر آن، در این آزمایش اثر غلظت های مختلف آنتیموان سه ظرفیتی بر میزان رشد (طول ریشه و بخش هوایی، وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی)، مقدار کلروفیل و میزان برخی عناصر معدنی (کلسیم، سدیم، پتاسیم و فسفر) و نیز محتوای پرولین بررسی گردید. نتایج نشان داد که افزایش غلظت آنتیموان در محیط کشت، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، طول ریشه و طول بخش هوایی را به طور معنی داری (0/05=a)کاهش داد. آنتیموان به طور معنی داری سبب کاهش رنگیزه های فتوسنتزی و عناصر معدنی شد. همچنین محتوای پرولین ریشه و بخش هوایی با افزایش غلظت آنتیموان به طور معنی داری افزایش یافت. به طور کلی آنتیموان فلزی سنگین است که در مناطق آلوده می تواند روی محصولات کشاورزی به صورت قابل ملاحظه ایی تأثیر بگذارد، بنابراین به کار بردن راهبردهایی به منظور حذف آن از محیط زیست ضروری می باشد.